Zorgspotjes van VWS: disclaimer ontbreekt

Sinds 1 januari 2015 is de zorg in Nederland sterk veranderd. De voorlichtingscampagne van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is echter schadelijk voor het vertrouwen in de reclame. De spotjes beloven ‘zorg op maat’ en voor iedereen een passende oplossing. Maar de realiteit is voor iedereen veel minder rooskleurig. Ook in hoger beroep wordt het Ministerie op de vingers getikt. De serie zorgspotjes over de nieuwe wetgeving tonen in positieve bewoordingen alleen de gunstige kant van het verhaal. Dat moet anders.

FNV Zorg & Welzijn diende een spoedklacht in bij de Reclame Code Commissie (RCC). VWS gaf niet thuis; eerst was het verweer dat het geen ‘reclame’ is.  De RCC maakte daar korte metten mee. Nu is ook in hoger beroep bepaald dat de campagne wel degelijk ideële ‘reclame’ is. VWS schets een positief beeld van de nieuwe zorgwetgeving. Daarmee is het een ‘aanprijzing’ van de gewijzigde zorg.

Ook het College van Beroep vindt de spotjes onvoldoende informatief. VWS heeft verzuimd om in ieder spotje zelf te wijzen op de mogelijk nadelige gevolgen van de wetswijzigingen voor de individuele burger. Door de positieve beelden en tekst (o.a. ‘op zorg en ondersteuning moet je altijd kunnen blijven rekenen’) is de kwetsbare, zorgbehoevende burger hier niet op bedacht. Juist bij overheids-voorlichting over belangrijke wetswijzigingen moet de overheid een adequaat (= juist en volledig) beeld geven. Als de boodschap ingewikkeld is, moet de overheid op heldere wijze steeds waarschuwen voor de individuele gevolgen voor burgers en verwijzen naar achtergrondinformatie. VWS heeft inmiddels de campagne gestaakt. De spotjes zijn van de website verwijderd.

Kortom: ideële reclame waarbij de burger wordt opgeroepen om iets te gaan doen of laten moet wel evenwichtig zijn. Eén aspect mag best op de voorgrond staan of worden opgehemeld, maar dan moet wel ook in de uiting zelf een nuance of waarschuwing staan. Een korte tekst als ‘kijk voor informatie op de website’ is onvoldoende. De waarschuwing/disclaimer moet wel nadruk krijgen, zodat de burger niet op het verkeerde been wordt gezet.

Ebba Hoogenraad

Health Care advertising: disclaimer is missing

Since 1 January 2015 the Dutch care system has changed immensely. The Dutch State’s educational campaign promises ‘customized care’ and a fit solution for everyone. As the reality is much less rosy for everyone, the Advertising Code Committee (RCC) held that the campaign is detrimental to the common trust in advertising. This was upheld in the appeal: the series of ads about the new legislation should not only have shown the sunny side of the story.

The Dutch labour union FNV Zorg & Welzijn submitted an urgent claim with the RCC. The Ministry first defended that this campaign cannot be considered ‘advertising’. The RCC did not agree, and now this has been upheld in the appeal: also an ideal campaign can be ‘advertising’. The impression about the new legislation as created by the Ministry is too positive. This makes it an ‘advertising’ of the changed care system, not just information.

The Appeal Committee holds that the campaign is not informative enough. The Ministry has failed to identify in each ad the potentially negative consequences of the amended legislation for each individual citizen. The positive images and text (a.o. ‘One must always be able to count on care and support’) are not sufficient to get the full picture to the frail citizen who needs care. In particular a government campaign about important changes of legislation must provide an adequate (= correct and full) picture. If the message is complicated, the government must clearly warn for individual consequences for citizens and to indicate where background information can be obtained. The Ministry has now stopped the campaign and the ads have been taken offline.

And thus: ideal advertising in which the citizen is called to action must be balanced. It may be fine if only one aspect is highlighted, but then the expression itself must contain a nuance or warning. A short text like ‘check our website for more information’ is not enough. The warning/disclaimer must be emphasized, so that citizens are not wrong-footed.

Ebba Hoogenraad