Het doek valt voor de geschriftenbescherming
Naast de “standaard” auteursrechtelijke bescherming voor werken die een eigen, oorspronkelijk karakter bezitten en het persoonlijk stempel van de maker dragen, kent het Nederlands auteursrecht sinds lange tijd een geschriftenbescherming voor niet-oorspronkelijke geschriften, zoals programmaboekjes, telefoongidsen of dienstregelingen. Deze gegevensverzamelingen, die niet uitblinken in originaliteit en creativiteit, voldoen vaak niet aan het “oorspronkelijkheidsvereiste”, maar kunnen/konden op deze manier toch auteursrechtelijke bescherming genieten. Over deze geschriftenbescherming is veel geschreven en ook is veel gepleit voor de afschaffing ervan. Met de invoering van de Databankenrichtlijn ontstond een nieuwe mogelijkheid voor bescherming van gegevensverzamelingen waarin substantieel is geïnvesteerd, namelijk het zogeheten sui generis- databankenrecht. De Databankenrichtlijn vermeldt verder dat naast het databankenrecht, gegevensverzamelingen ook auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn. Het databankenrecht had het einde kunnen betekenen voor de geschriftenbescherming. Echter: de wetgever heeft er toentertijd voor gekozen de geschriftenbescherming tóch in stand te laten.
In het Football Dataco/ Yahoo- arrest van het HvJEU van 1 maart 2012 is kort gezegd uitgemaakt dat de Databankenrichtlijn geen ruimte biedt aan auteursrechtelijke bescherming van databanken die niet voldoen aan het oorspronkelijkheidsvereiste. Geen plaats dus voor een geschriftenbescherming voor niet-oorspronkelijke werken. In 2013 is een wetsvoorstel ingediend om de geschriftenbescherming ook bij wet af te schaffen (Kamerstuk 33800).
Recentelijk heeft ook de Hoge Raad zich duidelijk uitgesproken over de (on)mogelijkheid van bescherming van gegevensverzamelingen waar enige creativiteit of een substantiële investering ontbreekt ( Ryanair/PR Aviation)
In het kort de feiten: PR Aviation beheert een website waarop consumenten vluchtgegevens van budgetairlines kunnen vergelijken en boeken tegen een betaling van een provisie. Hierbij maakt PR Aviation gebruik van de gegevens van de website van Ryanair, budgetairline pur sang. De Hoge Raad oordeelt dat bij de invoering van de Databankenrichtlijn door de wetgever een fout is gemaakt door de geschriftenbescherming in stand te laten. De wetgever is er namelijk vanuit gegaan dat naast de bescherming uit de Databankenrichtlijn voor databanken waar substantieel in geïnvesteerd is, de geschriftenbescherming voor databanken waar dit niet het geval is, zou kunnen blijven bestaan. Aangezien de rechter zoveel mogelijk de Richtlijn moet volgen, moet geoordeeld worden dat databanken die niet aan het oorspronkelijkheidscriterium voldoen, geen auteursrechtelijke bescherming kunnen hebben. De databank van Ryanair is niet oorspronkelijk. Op grond van het auteursrecht kan Ryanair daarom niet optreden tegen het gebruik door PR Aviation.
Sarah Arayess
The end of the protection of non-original writings
In addition to the "standard " copyright protection of works, the Dutch copyright law was long known for its protection for non-original writings , such as program books, telephone directories, timetables or other data sets. These datasets that do not excel in originality and creativity, often do not meet the "originality requirement" , which is one of the requirements to acquire a copyright. However because of our Dutch specific interpretation of the law, even these non-original writings could be protected by a copyright. In the Dutch literature, much has been said and written about this exception in the law and the abolition thereof.
In the Football Dataco/Yahoo case (2012), the Court ruled that copyright protection of databases (sets of data), that do not meet the originality requirement, can not fall in the scope of the Database Directive. Recently and finally, the Supreme Court has spoken clearly on the (im) possibility of protection for datasets that lack any creativity or a substantial investment in the Ryanair/ PR Aviation case. In short, the facts. PR Aviation exploits a website on which consumers can compare and book flights from budget airlines. PR Aviation uses (among others) data from the website of Ryanair. The Supreme Court found that the Database Directive leaves no scope for the protection of data sets that lack a substantial investment or any originality. As the dataset of Ryanair is found to be non-original, the database is not protected by a copyright. Therefore, Ryanair cannot challenge the use of its flight data by PR Aviation based on a copyright.
Sarah Arayess