Endstra: achterbankgesprekken beschermd werk?

[:nl]De Hoge Raad heeft vandaag geoordeeld dat de achterbankgesprekken die Endstra met de politie voerde, wel eens als beschermd 'werk' in de zin van de Auteurswet hebben te gelden. In het door de erven Endstra ingestelde beroep bevestigt de Hoge Raad nog maar eens dat een auteursrechtelijk beschermd werk (i) een eigen, oorspronkelijk karakter moet hebben en (ii) het persoonlijk stempel van de maker moet dragen. Dat is op zichzelf gezien niets nieuws, het staat ook zo in de wet. Het hof Amsterdam had daarentegen een aanvullend criterium in het leven geroepen: het werk zou door de maker als een 'coherente creatie' moeten zijn geconcipieerd en door hem bewust in een bepaalde vorm(geving) zijn gegoten. Endstra was zich vermoedelijk niet zo bewust van de vorm en de coherentie van zijn achterbankverhalen. Het hof Amsterdam stelde Uitgeverij Nieuw Amsterdam in 2007 dan ook nog in het gelijk. Integraal uitgeven mocht. De bewustheidseis die het hof stelde, is volgens de Hoge Raad een stap te ver: er moet sprake zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes; het moet dus gaan om iets dat door de menselijke geest is voortgebracht. Daarbuiten valt in elk geval alles wat een vorm heeft die zo alledaags is, dat van creativiteit geen sprake is. Zo zijn ook random computertekeningen, hoe mooi en oorspronkelijk ook, niet beschermd. Maar de Auteurswet eist niet dat de maker bewust een werk heeft willen scheppen en bewust creatieve keuzes heeft gemaakt. Ook mag niet worden geëist dat de maker bewust voor de vorm heeft gekozen die het werk heeft gekregen of dat het werk een coherente creatie moet zijn. De Hoge Raad vernietigt de uitspraak van het hof Amsterdam van 8 februari 2007. Het hof Den Haag zal nu volgens de door de Hoge Raad gegeven richtlijnen onderzoeken of sprake is van een beschermd werk. Hebben de gesprekken een eigen, oorspronkelijk karakter met het persoonlijk stempel van Endstra? Wordt vervolgd.
Maarten Haak, auteursrecht advocaat[:en][:]

Daniël Haije