Over auteursrecht zonder smaak

Wie aan tafel zit in een restaurant wordt omgeven door auteursrechtelijk beschermde werken: de kunst aan de muur, het logo van het restaurant op de menukaart en in sommige gevallen zelfs de tafels en stoelen waaraan wordt gedineerd. Maar hoe zit het met de auteursrechtelijke bescherming van het allerbelangrijkste in datzelfde restaurant: de smaak van de gerechten en dranken? Deze vraag hield de gemoederen in IE-land de afgelopen tijd flink bezig. Op 13 november kwam het Hof van Justitie van de EU met het verlossende woord: smaak is niet auteursrechtelijk beschermd. Uit de uitspraak blijkt opnieuw dat het auteursrechtelijk begrip ‘werk’ Europees is geharmoniseerd.Waar ging deze zaak over? Fabrikant Levola van Heks’nkaas beschuldigde de fabrikant van Witte Wievenkaas van inbreuk op haar auteursrecht op de smaak van Heks’nkaas. Dit was een ongebruikelijke vordering: het was helemaal niet duidelijk óf er wel auteursrechten op de smaak van een voedingsmiddel kunnen rusten. De rechtbank Gelderland wees de vordering af, maar liet de pricipiële hamvraag onbeantwoord. Het hof Arnhem-Leeuwarden stelde vragen van uitleg aan het Hof van Justitie.

Het Hof van Justitie bracht duidelijkheid: een auteursrechtelijk ‘werk’ moet voldoende nauwkeurig en objectief geïdentificeerd kunnen worden. Dat wil zeggen dat het werk door degenen die oordelen over de auteursrechtelijke bescherming (rechters), concurrenten en consumenten duidelijk op dezelfde manier waargenomen wordt. Omdat smaakervaring en smaakbeleving subjectief en wisselend is – men zegt niet voor niets “smaak verschilt” – kaner ook geen auteursrecht op rusten.Zijn geschillen over smaak nu helemaal uitgebannen uit de rechtszaal? Vast niet. In reclame wordt vaak op smaak vergeleken. Herinner je de “Ook lekker” campagne van Lidl nog?

Mathijs Peijnenburg