De sta-zakjes van Capri Sun: handig, maar niet (langer) beschermd
Wie kent ze niet, de iconische sta-zakjes van Capri Sun. Sinds 1969 verpakt Capri Sun haar vruchtensappen in flexibele, aluminiumkleurige sta-zakjes. Het sta-zakje heeft vele voordelen. Het materiaal zorgt ervoor dat het vruchtensap lang gekoeld blijft, de vorm maakt het meenemen gemakkelijk en voorkomt morsen. Het enige nadeel is dat de hoge functionaliteit van het sta-zakje nu juist een dealbreaker is voor merkenrechtelijke bescherming.In 1997 liet Capri Sun de vorm van het sta-zakje als merk registreren. Op basis van dit vormmerk startte Capri Sun een procedure tegen Riha, een producent van onder meer vruchtensappen in – je raadt het al – sta-zakjes. In reactie hierop stelde Riha een vordering tot nietigheid van het vormmerk in.
Zowel de rechtbank als het Hof Amsterdam gingen hierin mee en verklaarden het vormmerk nietig. De reden: de vorm is zozeer functioneel/technisch bepaald, dat hieraan geen merkenrechtelijke bescherming kan worden toegekend (de ‘techniekexceptie). Ook bij de Hoge Raad kreeg Capri Sun geen gelijk. In het arrest bespreekt de Hoge Raad de techniekexceptie uitgebreid. Als er alternatieven zijn waarmee dezelfde technische uitkomst kan worden verkregen, maakt dit niet dat de techniekexceptie niet van toepassing is.Capri Sun was nog voor een ander anker gaan liggen: slaafse nabootsing. Maar ook die route loopt dood.
De Hoge Raad herhaalt de regel uit Lego/Mega Brands. Als er redelijkerwijs geen gelijkwaardige alternatieven (wat betreft deugdelijkheid en bruikbaarheid) mogelijk zijn om af te wijken van de vorm en zo verwarring te voorkomen, dan kan het voldoende zijn om qua kleurstelling en naamsvermelding afstand te nemen. Met andere woorden: een afwijking in de vorm van het sta-zakje is niet nodig, zo lang de print maar voldoende afwijkt.Hoge Raad is overtuigd dat er voor de sta-zakjes redelijkerwijs geen gelijkwaardige alternatieven bestaan. Concreet betekent dit voor Riha dat de verpakking van haar vruchtensap in een sta-zakje is toegestaan: zij wijkt met de door haar gekozen kleurstelling en naamsvermelding voldoende duidelijk af van de verpakking van Capri Sun.
Lisanne Steenbergen