Misleidende food verpakkingen: waar gaat het heen?
Op 7 november gingen de NVWA (handhaver), VWS (wetgever), de levensmiddelenbranche FNLI, de Consumentenbond en de advocatuur met elkaar in gesprek op het Jaarcongres Voedselveiligheid en –integriteit. De hele levensmiddelenbranche keek mee. Als advocaat sprak ik in een panel met Inge Stoelhorst van VWS. Later sloten Yvonne Huigen (NVWA) en Marloes Kneppers (FNLI) zich bij de discussie aan.
De centrale vraag: hoe wordt misleiding aangepakt bij de etiketten en naamgeving van levensmiddelen? Is daar wat veranderd? Het antwoord is ja! Vroeger was de visie: de consument die écht geïnteresseerd is, leest op de achterzijde in de ingrediëntendeclaratie wat – en vooral hoeveel – in het product zit. Bospaddenstoelensoep met 0.01% cantharel? Dat was niet misleidend: de consument kan het toch zíen. Maar dat is achterhaald. De consument moet meer beschermd worden. Sinds het Teekanne-arrest van het Eu Hof van Justitie weten we dat een prominente afbeelding van bijvoorbeeld een framboos op de voorzijde van de verpakking de consument kan misleiden, óók als de ingrediëntendeclaratie keurig op orde is. Dat heeft grote veranderingen gebracht in levensmiddelenland: welke?
Hardere handhaving door de NVWA
Veel procedures bij de Reclame Code Commissie (RCC) over misleidende verpakkingen
Foodwatch en de Consumentenbond die hoog van de toren blazen.
Een consument die misschien inmiddels wordt betutteld, of juist toch beschermd?
Ondertussen zijn veel producenten overgestapt op gebruik van de vermelding ‘smaak’: geen vanillevla meer, maar vla met vanillesmaak.
Voor de discussie had ik een keur van voorbeelden uit de rechtspraak verzameld, waarover ik met de verschillende stakeholders in gesprek ging. Een mogelijke uitkomst als handvat voor de toekomst zou kunnen zijn: een gezamenlijke werkgroep met stakeholders die Guidelines gaat opstellen. Bijvoorbeeld: bij doorzichtige verpakkingen is er minder snel sprake van misleiding. Of: de groene/gele/roze kleur voor een smaakaanduiding is toegestaan en betekent niet persé dat er echte pistache, vanille of aardbei in zit. Benieuwd of die guidelines er gaan komen!
Ebba Hoogenraad