Nijntje parodieën van Punt.nl toch allemaal toegestaan

[:nl]

Vorige week besliste het Hof Amsterdam dat de zever Nijntje-parodieën van Punt.nl allemaal toelaatbaar zijn. Vorig jaar werd o.a. het in het oog springende plaatje 'nijn-eleven' verboden: Nijntje die in een vliegtuig op een gebouw af vliegt (zie hier mijn bespreking van vorig jaar). Maar Nijntje mocht wel afgebeeld worden met grote rode ogen of een lijntje coke voor zich, waarmee volgens de voorzieningenrechter ‘voldoende afstand’ van het origineel was genomen. Het Hof trekt nu een principiële lijn: deze uitingen hebben allemaal een kennelijk humoristische en ironiserende bedoeling, ook al zal lang niet iedereen het een goede grap vinden. Daarom kunnen de parodiërende uitingen niet op grond van het auteursrecht van Bruna en Mercis worden verboden:
“De bedoeling van deze afbeeldingen, die in combinatie met de bijbehorende teksten in schril contrast staan met de oorspronkelijke figuur Nijntje, is onmiskenbaar het opwekken van de lachlust, waaraan niet afdoet dat lang niet iedereen de gewraakte afbeeldingen even grappig of gepast zal vinden. Het gaat hierbij om parodiërend gebruik, immers om nabootsingen in een enigszins gewijzigde vorm waardoor de figuur Nijntje tot voorwerp van de lachlust wordt gemaakt en waardoor de teneur van het oorspronkelijke werk op humoristische, overwegend ironische wijze wordt veranderd. Dat contrast wordt versterkt door de combinatie met de begeleidende teksten. Waar de teksten van Dick Bruna bij uitstek kindvriendelijk en geweldloos zijn, zijn de teksten bij de gewraakte afbeeldingen veelal grof en agressief. (…)
Zo is achtereenvolgens onder meer sprake van Nijntje in verband met een hardcore feest, stoned als een garnaal, een trancenicht, pep en hakkûh. Dat is evident parodiërend gebruik waarbij het werk zelf op de korrel wordt genomen en waarbij de spot er dik bovenop ligt. Dat gebruik is, objectief bezien, in overeenstemming met hetgeen naar de regels van het huidige maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is, ook indien daarbij in aanmerking wordt genomen dat Bruna zich als geestelijk vader van Nijntje erdoor beledigd voelt (…).”
Geen auteursrechtinbreuk dus. En ook geen merkinbreuk: “In aanmerking nemende de vastgestelde humoristische bedoeling, het ontbreken van concurrentiemotieven, de bewaarde afstand tot de merken van Mercis en het ontbreken van verwarringsgevaar is (…) sprake van een geldige reden.”
Maarten Haak, auteursrecht advocaat

[:en]Last week the Amsterdam Court of Appeal decided that the Miffy parodies of webforum Punt.nl do not infringe on the copyrights owned by Mercis, the rightholding entity of Dick Bruna. Last year the Amsterdam Interlocutory Court awarded an injunction relating to 'nijn-eleven' [Miffy is called NIJN in Dutch]: Miffy was depicted in an airplane flying towards a skyscraper (click here for my review last year). But Miffy could be depicted with big red eyes or a line of cocaine, as these did take sufficient distance from the original Miffy. Now the Court of Appeal even drew a more principal line: all of these messages clearly have a humoristic and ironising nature, even though not everyone will not think it is funny. Hence these parodies cannot be forbidden based on copyright.
So no copyright infringement, but neither a trademark infringement: “In view of the humoristic intention, the lack of any competing motive, the distance to the trademarks owned by Mercis and the lack of any confusion, there is a valid reason for this use.”
Maarten Haak, copyright lawyer in the Netherlands[:]