Tijgernootjes vs. Girafnootjes - Uiterlijk-beschermende merken Frito-Lay geen tandeloze tijger *

Tijgernootjes – een begrip voor iedere zichzelf respecterende borrelaar. En nu is er het vonnis in de zaak Frito-Lay (Tijgernootjes) v. Intersnack (Girafnootjes). Smullen voor liefhebbers van het intellectuele-eigendomsrecht (no pun intended, alsjeblieft zeg*). Wat was het geval?

Frito-Lay brengt sinds 1993 Tijgernootjes op de markt; pinda’s, voorzien van een krokant jasje. Zij doet dat onder het merk Duyvis.

Frito-Lay heeft niet alleen het merk Duyvis. Zij heeft ook het woord “Tijgernootjes” als merk geregistreerd, en heeft ook merken die het uiterlijk van de Tijgernootjes moeten beschermen.

Enter de Girafnootjes. Sinds 2015 produceert Intersnack deze nootjes. Ze worden bij Aldi verkocht.

Girafnootjes lijken op Tijgernootjes, vindtFrito-Lay. Het begint al bij de aanduiding “Girafnootjes”. Een tijger en eengiraf – dat is toch bijna hetzelfde? Beide zijn “exotische wilde dieren metgeelbruine huid met camouflagepatroon”, is het niet? En dan het uiterlijk vande noten zelf. Identiek, vindt Frito-Lay.

Frito-Lay begint een rechtszaak tegenIntersnack, en vraagt de rechtbank (onder meer) om vast te stellen datIntersnack merkinbreuk pleegt, en om Intersnack te verbieden om de Girafnootjeste verhandelen.     

De rechtbank Gelderland oordeelt in zijn vonnis van 27 maart 2019 dat Intersnack inbreuk maakt op de merken die het uiterlijk van de Tijgernootjes beschermen, en legt het gevraagde verbod op. Want het uiterlijk van de nootjes van Intersnack is identiek aan de nootjes uit de merkinschrijving van Frito-Lay. Bye bye Girafnootjes.

OK, het lijkt teveel op elkaar. Klip en klaar, eenvoudige zaak dus? Niet bepaald. Zoals zo vaak in zaken over handhaving van intellectuele eigendom ligt de kwestie ingewikkelder dan je op het eerste gezicht zou denken. En Intersnack haalde in de procedure alles uit de kast om veroordeling te voorkomen. Intersnack “threw the sink at them” en stelde de geldigheid van de Tijgernootjes-merken van Frito-Lay stevig op de proef, om te voorkomen dat die merken zouden kunnen worden ingeroepen tegen de Girafnootjes.

Een belangrijke discussie ging over deTijgernootjes-merken die het uiterlijk van de Tijgernootjes moeten beschermen.De hamvraag: blijkt uit de desbetreffende merkregistraties duidelijk genoeg watdie merken beogen te beschermen? Want duidelijkheid op dat gebied is eenvereiste voor geldigheid van een merk. Volgens Frito-Lay is het object vanbescherming “een noot met geschakeerd kleurpatroon in de tinten oranje, bruinen geel”, en blijkt dat voldoende duidelijk uit de merkregistraties. Derechtbank is dat met Frito-Lay eens.

Een ander interessant issue ging over de toepasselijkheid van de strenge eisen die onder oud recht van toepassing waren op vormmerken. Onder dat oude recht (dat in deze zaak nog van toepassing is) waren ongeldig vormmerken die een vorm hebben (i) die door de aard van de waar wordt bepaald, (ii) die noodzakelijk is om een technische uitkomst te verkrijgen of (iii) die een wezenlijke waarde aan de waren geeft. Intersnack betoogde onder meer dat het fraaie gevlekte uiterlijk van de nootjes een wezenlijke waarde aan de waar geeft, zodat het merk ongeldig zou zijn. De rechtbank oordeelt hierover dat geen sprake is van vormmerken, maar van samengestelde merken, zodat de strenge eisen niet van toepassing zijn. Onder het nieuwe recht (geldig sinds 1 maart 2019) zou dat anders liggen – dan zijn die strenge eisen niet alleen van toepassing op zuivere vormmerken, maar op alle soorten merken. Jammer genoeg voor Intersnack had de hoogste Europese rechter net bepaald dat het nieuwe recht niet van toepassing is op merken die zijn ingeschreven vóór de inwerkingtreding van dat nieuwe recht.

Geldige uiterlijk-beschermende merken dus, eninbreuk.

Het resultaat lijkt mij een hele belangrijkeoverwinning voor Frito-Lay. Zij is er voorlopig in geslaagd om het uiterlijkvan de Tijgernootjes te monopoliseren via de band van het merkenrecht. Enmerkenrechtelijke bescherming kan in principe oneindig worden verlengd. Zoblijken de uiterlijk-beschermende merken van Frito-Lay bepaald geen tandelozetijger*.      

Daniël Haije

Voetnoot:

* Feit: rechtszaken over intellectueleeigendom brengen het allerslechtste in de mens naar boven als het aankomt opwoordspelingen. Of het beste natuurlijk, afhankelijk van jouw type humor. De besprokenzaak over de Tijgernootjes versus de Girafnootjes is weer niet anders. Dewoordspelingen naar aanleiding van de “Smaakzaak” waren ook niet te harden, ziehttps://www.boek9.nl/boek9-berichten/over-smaak-valt-niet-te-twisten-maar-over-cliches-misschien-wel. 

Dit artikel verscheen eerder op Adformatie: https://www.adformatie.nl/merkstrategie/tijgernootjes-vs-girafnootjes