Alle Rembrandts in het Rijksmuseum?
Alle kunstwerken van Rembrandt verzameld in één museum? Dat kan niet, dat weet toch iedereen? Toch wekte de enorme banner “ALL THE REMBRANDTS UNTIL 10 JUNE 2019” op de gevel van het Rijksmuseum bij een bezoeker de illusie dat deze utopie werkelijkheid was geworden. Wat bleek: de tentoonstelling bevat alleen de werken uit de eigen collectie van het Rijksmuseum. Dus volgde een klacht van een ontevreden bezoeker bij de Reclame Code Commissie (RCC).Klager krijgt zowel bij de RCC als bij het College van Beroep gelijk. De mooie reeks argumenten van het Rijksmuseum om de misleiding te weerleggen mocht niet baten. Zo maakte Rembrandt in totaal wel meer dan 2600 werkstukken; de gemiddelde museumbezoeker zal begrijpen dat het praktisch gezien onmogelijk is alle Rembrandts in één tentoonstelling te verzamelen. Zeker in dit jubileumjaar waarin allerlei musea een eigen Rembrandt tentoonstelling organiseren. Bovendien moet de titel van de banner kort en krachtig zijn: een banner biedt een beperkte mogelijkheid tot het verschaffen van informatie. En ook: de consument koopt meestal zijn toegangskaartje online, en op de website staat duidelijk dat het gaat over de eigen museumcollectie.
Het College van Beroep legt dit allemaal terzijde. De banner suggereert ten onrechte dat alle in zijn leven door Rembrandt gemaakte werken in het Rijksmuseum te zien zijn. Het is essentiële informatie dat het alleen de Rembrandts uit eigen collectie betreft, en die ontbreekt. Deze informatie wordt wel via de website verstrekt, maar dit neemt de misleiding niet weg. De banner zal mensen ertoe brengen om de tentoonstelling te gaan bezoeken, of naar de website te gaan. Dus moet de banner álle juiste informatie geven. Op die metersgrote banner is genoeg ruimte om duidelijk te maken wat van de tentoonstelling kan worden verwacht, aldus het College.Zo zit het in een klein woordje: de verandering van “ALL THE REMBRANDTS” naar “ALL OUR REMBRANDTS” was al voldoende geweest.De tentoonstelling Discover Rembrandt – His life and all his paintings in de RAI Amsterdam lijkt bovendien te bewijzen dat álle Rembrandts best in één ruimte te krijgen zijn. Maar…. laat je niet misleiden; het zijn wel reproducties die daar hangen.
Ebba Hoogenraad (met dank aan Hannah de Leeuw, student-stagiaire).