Kan LEGO de verkoop van tweedehands LEGO setjes verbieden?

Iemand die een setje LEGO steentjes koopt mag dat setje ook weer doorverkopen. Het merkrecht is dan uitgeput. Maar mag een bedrijf gebruikte setjes inkopen, samenvoegen tot nieuwe setjes en als tweedehands product verkopen? De merkhouder kan dat verbieden als de toestand van de waar is gewijzigd. Bijvoorbeeld als de kwaliteit flink is achteruitgegaan, of als er iets is veranderd aan het product. Dan is die verandering buiten de controle van de merkhouder doorgevoerd. Als er dan iets mis is met zo’n product, kan dat de merkhouder schaden.

Dit was de inzet van een kort geding tussen LEGO en iemand die setjes verzamelde en samenvoegde. Zo werd bijvoorbeeld een NS locomotief met wagon verkocht, voorzien van NS logo.

Er waren ook metalen lagertjes toegevoegd om de wielen beter te laten draaien:

Daarop loopt het stuk voor deze wederverkoper: deze toevoegingen doen afbreuk aan de kwaliteitsgarantiefunctie. Het maakt niet uit dat LEGO het custom made bedrukken van steentjes zelf ook wel faciliteert. Dat betekent niet dat LEGO moet toestaan dat een derde dat (buiten controle van LEGO) ook doet. De toestand van de waar is gewijzigd, en LEGO kan zich dus verzetten tegen de verkoop.

Echt interessant zou het zijn als deze wederverkoper de steentjes zelf niet had gewijzigd, maar ze had samengevoegd tot een bouwsetje dat door LEGO zelf niet wordt aangeboden. Gaat een beroep op uitputting dan nog op? Dit is aan de orde van de dag met de praktijk van upcycling: het hergebruiken van producten of onderdelen daarvan om daarmee nieuwe, hoogwaardige producten te maken. Wenselijk vanuit oogpunt van duurzaamheid, maar de merkhouder kan een belang hebben om dat tegen te gaan. De komende jaren zullen we meer van zulke geschillen gaan zien waarin een passend evenwicht tussen deze belangen zal worden gevonden. Bij de ECTA Retreat op het kantoor van BOIP besprak ik dit voorjaar een aantal problemen en mogelijke oplossingsroutes. Komende jaren zullen we zien hoe upcycling juridisch wordt benaderd.

Wil je mijn presentatie over Upcycling en merkenrecht ontvangen? Stuur mij even een mailtje!

Maarten Haak