Museum zet collectie online: digitale collecties en auteursrechtinbreuk

Musea publiceren geregeld auteursrechtelijk beschermde werken online. Als het museum zelf geen rechthebbende is (en het auteursrecht is nog niet vervallen), moet een museum eerst toestemming regelen. Soms gaat dit fout, met als gevolg auteursrechtinbreuk.

Toen het Moluks Historisch Museum de deuren sloot, maakte de exploiterende stichting een deel van de collectie online beschikbaar. Een deel van de fotocollectie werd ook tegen betaling aangeboden, beschikbaar gesteld aan online beeldbanken en gebruikt op de omslag van een door de Stichting gepubliceerd boek. Volgens de echtgenote van de overleden fotograaf van de foto’s maakt de Stichting hiermee inbreuk op de auteursrechten van de fotograaf. Zij vordert onder meer staking van de inbreuk, schadevergoeding en een rectificatie.

De rechtbank neemt een auteursrechtinbreuk aan. De Stichting heeft geen gebruikslicentie, noch zijn de auteursrechten op deze 55 foto’s aan de Stichting geschonken. De Stichting kan zich niet beroepen op de beperking voor instellingen voor cultureel erfgoed: die geldt alleen als er geen representatieve collectieve beheersorganisatie bestaat die een verruimde licentie verstrekt. Het verweer dat de Stichting als eigenaar, bezitter en houder van de foto’s de foto’s mag verveelvoudigen en openbaar maken, strandt ook. Deze beperking is namelijk alleen van toepassing als het noodzakelijk is om het werk openbaar tentoon te stellen of te verkopen. De Stichting moet een schadevergoeding betalen gelijk aan de misgelopen gebruikslicentie van ruim 5000 euro. Hierbij wegen het aantal en het soort foto’s, de mogelijkheid van aantasting van exclusiviteit van het oeuvre van de fotograaf en de gefotografeerde gebeurtenis mee.

De uitspraak is niet baanbrekend, maar laat mooi zien welke aandachtspunten en mogelijke risico’s spelen als je foto’s online zet.

Luna Snellenberg