Ook minder mooie apparatuur verdient auteursrechtelijke bescherming

Het auteursrecht is, in tegenstelling tot over het algemeen vaak wordt aangenomen, niet alleen bedoeld voor boeken, films, schilderijen en designobjecten. Ook alledaagse gebruiksvoorwerpen (werken van toegepaste kunst) kunnen door het auteursrecht beschermd worden. Ook fabrikanten van wc-brillen, prullenbakken en stadsstofzuigers kunnen, als aan de voorwaarden voor auteursrechtelijke bescherming wordt voldaan, het auteursrecht op hun producten inroepen tegen concurrenten die daarop inbreuk maken.

Aan een voortbrengsel komt auteursrechtelijke bescherming toe wanneer het voortbrengsel (i) oorspronkelijk is, en (ii) nauwkeurig en objectief definieerbaar. In een zaak over de hierboven afgebeelde stadsstofzuigers oordeelde de rechtbank dat de ingeroepen Glutton stadsstofzuiger (links) aan deze vereisten voldoet. De Glutton is oorspronkelijk door (a) de aerodynamische en spitsvormige vormgeving van de kap die uit één stuk bestaat, (b) het neusprofiel van de afvalzuiger en (c) de positionering van het bedieningspaneel. Al deze vormgevingselementen zijn overgenomen in de Vanguard stadsstofzuiger (rechts) waardoor de totaalindruk daarvan hetzelfde is als die van de Glutton en inbreuk wordt gemaakt op het auteursrecht daarop. Interessant is ook dat de rechtbank aanneemt dat de vormgeving van de Vanguard ontleend is aan die van de Glutton, op de grond dat de producent van de Vanguard voormalig exclusief distributeur van de Glutton was en vlak voor de afloop van de samenwerking veel onderdelen voor de Glutton had ingekocht voor de eerste versies van de Vanguard.

De moraal van het verhaal: misschien kijk je niet om bij het voorbijlopen van een stadsstofzuiger, maar de vormgeving daarvan kan, net zoals zoveel gebruiksvoorwerpen, auteursrechtelijk beschermd zijn. Met een goede onderbouwing kan een concurrent die te dicht op je vormgeving zit in veel gevallen worden tegengehouden.

Mathijs Peijnenburg