SodaStream: uitputting van het merkrecht bij hervulling van gasflessen
Mag je een hervulbare SODASTREAM koolzuur-gasfles opnieuw vullen en er een eigen etiket op plakken, terwijl op de fles ook het gegraveerde merk SODASTREAM blijft staan? Ja, zo besliste het Hof van Justitie op 27 oktober 2022 in de Finse zaak SodaStream/MySoda.
Bij de eerste verkoop van de gasfles is het merkrecht van SodaStream uitgeput. De koper kan vrijelijk over die gasfles te beschikken. Hij kan de fles ook inwisselen of laten afvullen bij een andere onderneming. De merkhouder kan niet tegenhouden dat MySoda lege SODASTREAM flessen verzamelt, afvult en weer doorverkoopt, voorzien van een nieuw etiket. Voorwaarde is wel dat dit zo duidelijk is, dat consumenten niet kunnen denken dat de wederverkoper (MySoda) economisch met de merkhouder (SodaStream) verbonden is. Los daarvan: als het onveilig zou zijn om die flessen opnieuw te vullen, heeft de merkhouder natuurlijk een gegronde reden om wél op te treden. Maar dat speelt hier niet.
Hoe ziet zo’n nieuw etiket er in de praktijk uit? Er mag voor de gemiddelde consument geen suggestie van een economische band tussen de wederverkoper en de merkhouder. Alle omstandigheden wegen mee, allereerst: de opmaak van het nieuwe etiket (grootte van het label en de letters, plaatsing op de fles). Ook belangrijk: de plaats en de grootte van het in de fles gegraveerde merk. Uit deze combinatie moet de consument begrijpen dat de merkhouder geen controle (meer) heeft op de inhoud van de fles. Hierbij kan ook de praktijk in de betrokken sector een rol spelen: weet iedereen wel dat dit soort verpakkingen professioneel worden hergevuld? Dan kan wellicht met een wat kleinere disclaimer op het nieuwe etiket worden volstaan.
Uit de zaak Viking wisten we al dat het afvullen en doorverkopen van herbruikbare verpakkingen geen merkinbreuk oplevert. Nu weten we dat ook voor flessen waarop het merk duurzaam is aangebracht en dat ook na hervullen zichtbaar blijft. De merkhouder die controle wil houden op het afvullen van producten, doet er goed aan om na te denken over een systeem van bruikleen waarin de eigendom van de verpakking bij de fabrikant blijft.
Maarten Haak