Beperkte vrijheid voor reclame-uitingen over Vijf Vrijheden

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een hot topic. Niet voor niets dragen steeds meer ondernemingen trots uit “verantwoord”, “klimaatneutraal” en “groen” te zijn. Maar niet iedereen is overtuigd van de oprechtheid van dit soort claims. Zo kwam het dat Varkens in Nood klachten indiende bij de Reclame Code Commissie (RCC), tegen ING en ABN AMRO.
 
Zowel ING als ABN AMRO claimt de “Vijf Vrijheden van dieren” in acht te nemen. Volgens de Vijf Vrijheden dienen dieren te zijn gevrijwaard van (1) honger en dorst, (2) ongemak, (3) pijn, verwondingen of ziekte, (4) beperking van hun natuurlijk gedrag en (5) angst en chronische stress. Deze vrijheden staan ook in de Wet Dieren. Volgens Varkens in Nood doen ING en ABN AMRO het voorkomen alsof zij alleen bedrijven financieren die de Vijf Vrijheden respecteren, terwijl beide banken bedrijven uit de intensieve en gangbare veehouderij financieren.
 
De klacht aan het adres van ING werd toegewezen, terwijl de klacht tegen ABN AMRO werd afgewezen. De formulering van de uitingen geeft de doorslag.
 

ING schreef op haar website onder de kop “ING publiceert dierenwelzijnsbeleid” dat ING van klanten verlangt dat zij bewijzen dat zij dieren behandelen volgens de Vijf Vrijheden. ING betoogde nog dat de naleving van de Vijf Vrijheden door haar klanten is gewaarborgd, nu ING van haar klaar klanten verlangt dat zij wet- en regelgeving naleven, waaronder de Vijf Vrijheden uit de Wet Dieren. De RCC volgde die stelling niet. Bovendien presenteerde ING een veel stelliger beleid dan in werkelijkheid het geval blijkt te zijn.
 
ABN AMRO schrijft in haar Animal Welfare Statement het volgende: “ABN AMRO expects its business relations to acknowledge the right of animals” gevolgd door de Vijf Vrijheden. Volgens de RCC heeft ABN AMRO kunnen aantonen dat de bank zich inspant voor de erkenning van de Vijf Vrijheden door haar zakelijke relaties. Bovendien wordt in de uiting niet gesteld of gesuggereerd dat haar zakelijke relaties de Vijf Vrijheden moeten naleven.
 
De moraal van het verhaal: enthousiasme over dierenwelzijn is goed, maar draaf niet door met dierenwelzijnsclaims die niet volledig kunnen worden gestaafd.
 
Mathijs Peijnenburg