Gebruik lookalike Max Verstappen schendt portretrecht

De rechtbank Amsterdam heeft Max Verstappen in het gelijk gesteld in de bodemprocedure die Max en zijn management aanspanden tegen Picnic. Picnic had een lookalike van Max gebruikt in een jolige inhaker op een televisiecommercial van Jumbo. Daarmee schendt Picnic het portretrecht van Max, aldus de rechtbank.

Eerder hadden de Amsterdamse voorzieningenrechter en het hof Amsterdam een verzoek van Verstappen om beslag te leggen afgewezen. Het hof betwijfelde of sprake was van een portret van Max. De inhaker van Picnic was een overduidelijke parodie, en het publiek had echt wel door dat de echte Max niet in het filmpje van Picnic figureerde. Geen echte Max, geen portret(recht) vond het hof. Dit leek de deur open te zetten naar het gebruik van lookalikes in reclame zonder toestemming van "het origineel". De redenering van het hof was opmerkelijk en onjuist. Een portret is per definitie niet een persoon zelf, maar een hulpmiddel waarmee het beeld van die persoon wordt opgeroepen.

De rechtbank slaat de deur naar ludiek gebruik van lookalikes in reclame resoluut dicht. In zijn vonnis oordeelt de rechtbank dat sprake is van een portret van Max, dat Max een (commercieel) redelijk belang heeft om zich te verzetten tegen publicatie en dat de uitingsvrijheid van Picnic moet wijken voor het redelijk belang van Max. De uitingsvrijheid van Picnic (als in: "een grapje moet kunnen") legt volgens de rechtbank te weinig gewicht in de schaal, omdat het filmpje een reclame-uiting is met als doel de naamsbekendheid van Picnic te vergroten.

En zo belandt het bezorgkarretje van Picnic vooralsnog in de grindbak. De rechtbank oordeelt dat het portretrecht van Max is geschonden, en stelt Max in de gelegenheid om zijn schade te onderbouwen. In de desbetreffende overwegingen van de rechtbank klinkt trouwens scepsis door over de gevorderde schadevergoeding van EUR 350.000; bij de onderbouwing van de schade moet van de rechtbank rekening worden gehouden met de manier waarop het filmpje is gepubliceerd (alleen op Facebook), de beperkte duur van publicatie (1 dag), en het feit dat van Max geen enkele inspanning is verleend voor het maken van het filmpje van Picnic.  

Het zal moeten blijken of dit een duur grapje wordt voor Picnic. Wordt vervolgd.

Daniël Haije