Kalverliefde, goed bezig en dan toch nog misleidend?
Ja, we weten het. Voedselinformatie moet nauwkeurig, duidelijk en voor de gemiddelde consument gemakkelijk te begrijpen zijn, inclusief de informatie op verpakkingen. Aldus de Europese Verordening 1169/2011 over voedselinformatie aan consumenten, ook wel bekend als de VIC.
Dat geldt ook voor mooie initiatieven zoals Kalverliefdemelk, waarbij het kalfje langer bij de koe mag blijven. De Reclame Code Commissie (RCC) kwam eraan te pas. De website is oké, maar op de verpakking moet de tekst nauwkeuriger.
“Koe en kalf lekker langer samen.” Dat staat op de verpakkingen melk en op de website van Kalverliefde. Maar hoe lang is ‘langer’? Dat legt de website uit. Namelijk drie maanden voor vrouwtjeskalfjes en 35 dagen tot drie maanden voor stierkalfjes. Op de verpakking staat deze uitleg niet. Wel vermeldt de verpakking: “Wil je meer weten over onze kalfjes? Kijk dan op www.kalver-liefde.nl.”
Volgens klager wekt de zin “Koe en kalf lekker langer samen” de indruk dat het kalfje gedurende deze gehele ‘kalfperiode’ bij de koe mag blijven. In de natuur blijven moederkoe en kalf negen tot twaalf maanden bij elkaar. Niet slechts drie maanden. Tja.
Website prima, verpakking wel misleidend
De RCC oordeelt dat de website voldoende duidelijk is. Waarom? Op de website wordt goed uitgelegd dat ‘langer’ in de meeste gevallen drie maanden betekent. De verpakking daarentegen mist essentiële informatie. De gemiddelde consument zal volgens de RCC wél begrijpen dat de kalfjes langer bij de koe blijven dan de situatie die in de industrie veel voorkomt (koe en kalf worden direct na de geboorte gescheiden). Maar, niet duidelijk is dat deze ‘langere’ periode maximaal drie maanden is. Dus aanzienlijk korter dan de periode dat kalf en koe in de natuur bij elkaar blijven. Jammer genoeg voor Kalverliefde hielp de tekst op de verpakking met verwijzing naar de website niet: “Wil je meer weten over onze kalfjes? Kijk dan op www.kalver-liefde.nl”. Waarom niet? De verwijzing vond de RCC te vaag.
Verplaats jezelf altijd in de ‘gemiddelde’ consument. Mist essentiële informatie? Dan is een algemene verwijzing naar de website voor meer informatie niet voldoende. Waarschijnlijk was het wel goed gegaan met een verwijzingstekst als: “Wil je weten hoe lang koe en kalf precies bij elkaar blijven? Kijk dan op [website].” Op die manier wordt de consument bewust gemaakt van specifieke informatie op de website.
Wat is mijn Tip van de advocaat? Twee tips ditmaal.
1. Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat ook verpakkingen onder het verbod op misleidende voedselinformatie uit de VIC vallen. Claims maken mag. Let wel op dat niet alleen de website, maar óók de verpakking volledig (genoeg) is. Wanneer essentiële informatie niet of niet op de juiste manier wordt gegeven, is sprake van een misleidende omissie. Ook wel een ‘oneerlijke handelspraktijk’ genoemd.
2. Een verwijzingstekst naar de website moet specifiek genoeg zijn: de consument moet weten waarom/welke soort informatie daar te vinden is.
De RCC kan géén boetes opleggen, maar zal een aanbeveling doen. In de meeste gevallen wordt een aanbeveling vrijwillig opgevolgd. Een website aanpassen is relatief makkelijk. Het ompakken van een product of een nieuwe verpakking kost veel meer tijd en geld. Wat betreft televisiecommercials geldt aanvullend dat een definitief geworden aanbeveling van de RCC - na eventueel hoger beroep - tot gevolg heeft dat de televisiecommercial niet meer wordt uitgezonden.
Subjectieve uitingen, geen wetenschappelijk bewijs nodig
Op de verpakking en de website van Kalverliefde stonden ook nog claims als “blije en gelukkige kalfjes” en “Wij houden net zoveel van onze kalfjes als de mamakoe zelf”. Deze subjectieve claims hebben géén onderbouwing nodig. Uit de context blijkt duidelijk dat dit de visie van Kalverliefde is. De consument zal de uitingen niet letterlijk nemen. Wetenschappelijk bewijs voor de blijheid van de kalfjes is daarom niet nodig.
Ebba Hoogenraad
Deze tekst is eerder als artikel op VMT gepubliceerd.