Plantaardig alternatief voor yoghurt, het mag gelukkig nog!

Totale paniek in de Amsterdamse supermarkten: de barista-haverdrank waarmee je jouw (ijs)koffie van plantaardig schuim kan voorzien is op! De producenten hebben een leveringsprobleem. En dat is niet zo gek, want plantaardige dranken en producten zijn populairder dan ooit.

Daarom is het op zijn minst opmerkelijk te noemen dat tot voor kort een Europees voorstel (amendement 171) op de plank lag waarmee het gebruik van ‘zuiveltermen’ voor plantaardige alternatieven verboden zou worden. Het invoeren van het voorstel zou betekenen dat aanduidingen als ‘plantaardig alternatief voor melk’, ‘plantaardige variatie op yoghurt’ en ‘vervanger van kaas’ niet meer zouden mogen. Ook zouden de verpakkingen van plantaardige producten niet meer dezelfde look mogen hebben als de zuivelproducten waarvoor zij een alternatief bieden (dus: amandeldrink niet langer in een melkpak). Het Europees Parlement heeft dit voorstel ingetrokken en daarmee is het verbod van tafel.

We wisten al eerder dat het gebruik van zuivelaanduidingen zoals ‘melk’, ‘yoghurt’ en ‘room’ niet zijn toegestaan voor plantaardige producten. ‘Havermelk’ moet dus ‘haverdrink zijn’. ‘Alternatief voor yoghurt’ mag wél. Dit heeft het Europese Hof van Justitie in 2017 bepaald in de TofuTown-uitspraak.

Met het Europese voorstel was dus even sprake dat ‘variatie’ en ‘alternatief’ ook niet meer gebruikt zouden mogen worden, maar door dat plan staat mu een rode streep. Dit succes is onder meer de verdienste van ProVeg die een petitie was gestart tegen het voorstel; gesteund door NGO’s, diverse levensmiddelenbedrijven en vele bezorgde consumenten.

Terwijl de producenten van plantaardige producten opgelucht ademhalen vragen wij ons af hoe dit voorstel er überhaupt heeft kunnen komen. In het kader van de European Green Deal is de Europese Commissie gestart met de ‘Farm to Fork’-strategie waarmee zij streeft naar de grondige verduurzaming van het hele Europeaanse voedselsysteem. Met het aannemen van amendement 171 zou de EU een stap terugzetten. Als je geen sojayoghurt meer mag zeggen en óók geen plantaardig alternatief voor yoghurt, wat blijft er dan nog over? Om grote duurzame stappen voorwaarts te zetten moet de consument de plantaardige producten goed kunnen (blijven) vinden in de schappen.

Eveneens haaks op de Farm to Fork-strategie staat het beleid van de NVWA ten aanzien van de naam bloemkoolrijst. Dat het product met doorzichtige verpakking volledig uit bloemkool(stukjes) bestaat, maakt volgens de NVWA niet uit; de naam zou de consument de misleidende indruk geven dat zij rijst koopt. In de praktijk zullen weinig consumenten misleid zijn over de samenstelling.

Aan het barista-havermelk tekort komt hopelijk snel een eind. De Amsterdamse consument hoeft zich in ieder geval geen zorgen te maken over herkenbaarheid van de verpakking en de naam van de populaire plantaardige drank.

Lisanne Steenbergen